Onlangs woonde ik een presentatie bij van een ervaren romanschrijfster voor een publiek van beginnende auteurs. De schrijfster vertelde over keerpunten: het verhaal gaat zijn gang, maar ineens gebeurt er iets waardoor er iets verandert in de situatie. Je zou verwachten dat die gebeurtenis het keerpunt is, maar nee. De verandering is het keerpunt, niet de gebeurtenis. Het is dus het effect dat de gebeurtenis heeft waar het om gaat. Ook zei ze nog dat er in iedere scene wel een turning point moet zijn, hoe klein ook.
Hoe interessant dit ook is vanuit schrijversoogpunt, mij zette het aan het denken over wat het betekent voor docenten die met leesboekjes werken. Ik hoor vaak dat docenten het zo moeilijk vinden om vragen te bedenken die verder gaan dan ‘hoe ziet de hoofdpersoon eruit?’ en ‘wat was er ook alweer gebeurd in hoofdstuk 2?’ Zou het dan geen goed idee zijn om te focussen op de keerpunten in het verhaal?
Ieder keerpunt heeft als doel het verhaal vooruit te brengen. De gebeurtenis maakt dingen moeilijker voor het personage, en het personage moet zich dus aanpassen: hij/zij krijgt een nieuw inzicht, past zijn/haar doel aan of kiest een andere koers, om zijn/haar doelen te kunnen behalen. Praat hier eens over met je leerlingen: er is iets gebeurd, wat is er nu veranderd? Of wat denk je dat er gaat veranderen?
Het personage heeft daar ook gedachten, gevoelens en vragen bij. De verandering vindt dus bij voorkeur plaats IN het personage, en wat is er nu interessanter om over te praten dan gevoelens, gedachten en verwachtingen? Veel interessanter in elk geval dan over de feitelijke gebeurtenissen, waarbij je niet veel verder komt dan ‘wat is er gebeurd’? Inlevingsvermogen en begrip stimuleer je door over het innerlijk leven van de personages te praten, en de keerpunten in het verhaal zijn daar een geweldig aanknopingspunt voor.
Comentarios